اقدامات اوليه تا زمان رسيدن اورژانس

براي گرفتن نبض بيمار از انگشت شست استفاده نكنيد. اين كار در شمارش نبض بيمار اختلال ايجاد مي‌كند

اقدامات اوليه تا زمان رسيدن اورژانس

اگر در يك صحنه حادثه با فرد آسيب‌ديده‌اي مواجه شويد كه بيهوش است، فكر مي‌كنيد تا قبل از رسيدن اورژانس چگونه مي‌توانيد وضعيت سلامت او را ارزيابي كنيد؟ واضح است تا ندانيد كه يك مصدوم به چه كمكي نياز دارد نمي‌توانيد كار مفيدي براي او انجام دهيد. يعني ابتدا بايد مشكل او را تشخيص دهيد تا بعد بتوانيد به او كمك كنيد.

چه بايد كرد؟

در كمك‌هاي اوليه، ارزيابي مصدوم يكي از مهمترين مهارت‌هاست. معمولا اولين نكته در هنگام رسيدن به بالين مصدوم ، بررسي صحنه حادثه است. در اين مرحله شما مي‌توانيد ميزان ايمني صحنه، علت آسيب‌ديدگي يا بيماري مصدوم و گفته‌هاي شاهدان در مورد نحوه وقوع سانحه را بررسي كنيد. اگر تشخيص داديد مصدوم در صحنه حادثه در معرض خطرات بيشتري مثلا نزديك يك صحنه آتش‌سوزي است، سريعا او را با احتياط زياد از صحنه خطر دور كنيد، ولي در صورتي كه صحنه حادثه بدون خطر است به هيچ عنوان مصدوم را حمل نكنيد. چراكه اگر مصدوم دچار آسيب‌ نخاعي شده باشد يك حركت نادرست مي‌تواند منجر به قطع نخاع و فلج دائم مصدوم تا آخر عمر شود. بنابراين به محض ديدن مصدوم سعي در حمل يا انتقال او نكنيد. حمل مصدوم بايد به وسيله افراد آموزش‌ديده و با مهارت‌هاي خاصي انجام گيرد. پس از بررسي صحنه، ارزيابي وضعيت جسمي مصدوم آغاز مي‌شود. ارزيابي مصدوم شامل 2 نوع ارزيابي اوليه و ارزيابي ثانويه است كه در مورد مصدومان بيهوش اغلب از ارزيابي اوليه استفاده مي‌شود.

ارزيابي اوليه

ارزيابي اوليه، اولين قدم در برخورد با يك مصدوم بيهوش به شمار مي‌آيد و نبايد بيش از يك دقيقه طول بكشد. اين ارزيابي شامل بررسي وضعيت هوشياري، باز كردن راه هوايي، بررسي تنفس و گردش خون مصدوم است كه ترتيب اين مراحل نبايد جابجا شود.

بررسي وضعيت هوشياري

صحبت كردن با مصدوم كمك مي‌كند تا وضع پاسخ‌دهي او بررسي شود. اگر بتواند صحبت كند معلوم مي‌شود كه تنفس و ضربان قلب او سالم است. با پرسش در مورد نام او و اين كه كجاست و چه اتفاقي افتاده است، هوش و حواسش را امتحان‌كنيد. اگر مصدوم پاسخ نداد از محرك دردآوري چون ضربه به شانه‌هاي او استفاده كنيد و اگر به اين محرك نيز واكنش نداد، او را بيهوش در نظر بگيريد.

بررسي راه هوايي

در مصدومي كه به محرك‌ها پاسخ نمي‌دهد با اطمينان از اين كه هيچ نشاني از آسيب نخاعي در او وجود ندارد، راه هوايي او را باز كنيد. او را به پشت بخوابانيد. يك دست را روي پيشاني مصدوم بگذاريد و 2 انگشت دست ديگر را زير چانه‌اش قرار دهيد. در حالي كه چانه را بالا مي‌دهيد با فشار دادن پيشاني به پشت، سر مصدوم را به عقب خم كنيد. بيشترين علت انسداد راه هوايي، برگشت زبان به عقب بوده و خرخر كردن است. با انجام عمليات مذكور اين مشكل حل خواهد شد. در اقدام بعدي از دادن هر نوع دارو، مواد غذايي يا مايعات به بيمار بيهوش خودداري كنيد و سريعا داخل دهان بيمار را بررسي كرده و دهان را از وجود هر نوع ماده غذايي، آدامس، خونابه و استفراغ پاك كنيد. در مرحله بعد گوش خود را به دهان بيمار نزديك كرده و در همان حال به شكم و قفسه سينه او نگاه كنيد اگر مصدوم نفس بكشد شما صداي تنفس او را مي‌شنويد، گرمي آن را حس مي‌كنيد و پايين و بالا رفتن شكم او را مشاهده مي‌كنيد. اگر اين علائم را مشاهده نكرديد مصدوم تنفس ندارد و بايد به او تنفس مصنوعي داد.

بررسي وضعيت گردش خون

اين كار را با معاينه نبض گردني (نبض كاروتيد)‌ مي‌‌توانيد انجام دهيد. نبض گردني را مي‌توان در گردن و در گودي كنار سيب آدم احساس كرد. وجود نبض گردني به معني وجود ضربان قلب است. اگر نبض گردني را حس نكرديد به معني ايست قلبي است و مصدوم نياز به ماساژ قلبي دارد. نكته قابل توجه آن كه در 2 طرف غده تيروئيد (سيب آدم)‌ نبض گردني وجود دارد. در هنگام معاينه، هر دو نبض گردني را باهم و در يك زمان لمس نكنيد و فشار زيادي روي آن وارد نكنيد چراكه در ريتم ضربان قلب اختلال ايجاد كرده و بسيار خطرناك است.

تنفس مصنوعي

انجام تنفس مصنوعي و ماساژ قلبي نياز به آموزش و يادگيري مهارت‌هاي عملي داشته و افراد غيرحرفه‌اي نبايد اقدام به انجام اين عمليات كنند. اگر طي ارزيابي اوليه متوجه بيهوشي و فقدان تنفس و ضربان قلب در مصدوم شديد بهترين كار آن است كه سريع اورژانس را مطلع سازيد يا از افراد آموزش‌ديده براي احياي قلبي ـ تنفسي مصدوم كمك بگيريد.

ارزيابي ثانويه

در ارزيابي ثانويه اولين اقدام گرفتن شرح‌ حال و مشخصاتي چون نام، آدرس و چند شماره تلفن از فرد ‌آسيب‌‌ديده است چراكه هر لحظه ممكن است مصدوم از هوش برود. در مرحله بعد شكايت اصلي مصدوم هوشيار را سوال كنيد. اغلب شكايات اصلي درد يا اختلال كاركرد اعضاي بدن است. حال اگر مصدوم به دليل وخامت حال يا بيماري خاصي بيهوش شد و شما نتوانستيد شرح حال كاملي از بيماري‌ها، حساسيت‌ها، داروهاي مورد استفاده و ... از او بگيريد بهترين اقدام جستجو در وسايل شخصي مصدوم (در حضور شاهدان)‌ جهت يافتن كارت،‌ گردنبند يا دستبندي است كه سابقه پزشكي بيماري‌هايي چون صرع، ديابت و آسم يا يكسري توصيه‌هايي جهت مراقبت اوليه در مورد فرد بيمار در آن نوشته باشد. اقدام بعدي معاينه علايم حياتي مانند گرفتن تعداد نبض، تعداد تنفس، وضعيت پوست و... است.

معاينه علائم حياتي

تعداد نبض:

تعداد نبض در دقيقه با تعداد ضربان قلب يكسان است. از اين رو از نبض به عنوان يك معيار كار قلب استفاده مي‌شود. بنابراين اگر نبض كند يا بيش از حد تند بزند نشان‌دهنده اختلال در عملكرد قلب يا وجود يك نوع بيماري است. براي گرفتن نبض، نوك 2 انگشت بزرگ و نشانه را روي محل نبض مصدوم قرار دهيد. رايج‌ترين نبضي كه مورد معاينه قرار مي‌گيرد نبض راديال است. محل لمس اين نبض، روي مچ دست در سمت انگشت شست مصدوم است. البته چنانچه در ناحيه مچ دست نتوانستيد نبض مصدوم را پيدا كنيد، نبض گردني كاروتيد را كه محل لمس آن روي گردن و در فرورفتگي كنار سيب آدم است، بگيريد. حدود نبض طبيعي در حالت استراحت در بالغين در يك دقيقه 100 ـ 60، در كودكان 140 ـ 70 و در نوزادان 180 ـ 100 است.

براي گرفتن نبض بيمار از انگشت شست استفاده نكنيد. نبض انگشت شست مي‌تواند در شمارش نبض بيمار اختلال ايجاد كند.

تعداد تنفس:

تعداد تنفس فرد مصدوم را در يك دقيقه بشماريد. بهترين مكان براي شمارش تنفس، شكم يا قفسه سينه است. هر يك دم و بازدم يك تنفس محسوب مي‌شود. در هر دقيقه يك فرد بالغ بين 20 ـ 12 بار، كودك 30 ـ 15 بار و نوزاد 50 ـ 25 بار نفس مي‌كشد. در مصدوم بالغي كه كمتر از 8 يا بيش از 24 بار در دقيقه نفس مي‌كشد، مشكل تنفسي وجود دارد. صداي خس‌خس و صداي بلند فرياد‌مانند، نشان‌دهنده محدود بودن راه هوايي و صداي غلغل در هنگام تنفس نشان‌دهنده وجود خونابه يا مايعات در مجاري هوايي است.

وضعيت پوست:

رنگ پوست نشان‌دهنده گردش و وضعيت اكسيژن‌رساني خون است. اغلب رنگ افراد با پوست روشن را در ناحيه صورت و افراد با پوست تيره را در ناحيه بستر ناخن مي‌سنجند. پوست در فرد طبيعي صورتي رنگ است. پوست رنگ پريده در جريان شوك، غش، حمله قلبي،‌ خونريزي و ترس، پوست كبود در موارد نارسايي قلبي، انسداد راه هوايي و بعضي از مسموميت‌ها و پوست سرخ به دليل فشار خون بالاست.

معاينه علائم باليني

پس از آن كه مطمئن شديد خطرات جدي مصدوم را تهديد نمي‌كند بايد او را از فرق سر تا نوك پا معاينه كنيد. در جمجمه به دنبال خونريزي، برجستگي يا فرورفتگي باشيد. گوش‌ها و بيني را بررسي كنيد. خروج مايعات، خون يا خونابه از گوش و بيني نشانه ضربات مغزي است. اندازه مردمك‌هاي چشم را در نظر بگيريد. عدم واكنش مردمك به نور مي‌تواند به معناي مرگ، اغما يا آب مرواريد باشد. مردمك تنگ يا سوزني در اثر اعتياد به مواد مخدر، مارگزيدگي و مسموميت‌ها، مردمك گشاد در اثر شوك و مردمك غيرقرينه در اثر سكته يا ضربه مغزي است. در گردن، ستون مهره‌ها، قفسه سينه، شكم، لگن و اندام‌ها به دنبال تغيير شكل،‌ خونريزي، بي‌حسي يا درد باشيد. سر و گردن فردي را كه روي زمين افتاده و قادر به حركت نيست به هيچ عنوان تكان ندهيد و مصدوم را از هرگونه حركت باز داريد.

تاریخچه ی بیماری

تاريخچه بيماري :

پاسخ بيمار به اين سوال كه چه اتفاقي افتاده است يا چه مشكلي داريد ،‌ شكايت اصلي بيمار راتشكيل مي دهد

اين پاسخ ،‌ شما را به سمت انجام معاينه فيزيكي و اخذ شرح حال هدفدار پيش مي برد . شكايت اصلي شكايتي است كه بيشترين مشكل رابراي بيمارايجادكرده است. اگر امكان دارد بنشينيد و به بيماركمك كنيد تا راحت باشد و به سخنان او گوش دهيد .

هرگز تصميم فوري بر اساس شكايتي كه شما ديده ايد يا از بيمار شنيده ايد نگيريد . در برخي موارد ممكن است شكايت اصلي بيمار واضح نباشد يا با اطلاعاتي كه مركز ارتباطات به شما داده است متفاوت باشد .

با اين حال ،‌ اكثراً‌ شكايت اصلي بيمار ، بيان كننده شديدترين مشكل بيمار است و به شما براي اخذ تاريخچه و انجام معاينه فيزيكي هدفدار كمك ميكند .

اگر بيمار به دليل كاهش سطح هوشياري ،‌ تنگي نفس شديد يا تفاوت زبان و لهجه نتواند مشكلش را به شما بگويد بايد مشكل بيمار را يا از خانواده و اطرافيان بپرسيد يا با توجه به شواهد موجود در صحنه و عملكرد بيمار به آن پي ببريد .

با اين وجود توجه كنيد كه اطلاعاتي كه از خود بيمار بدست مي آيد بسيار ارزشمند تر است . همچنان كه به سخنان بيمار گوش مي دهيد ميتوانيد خلاصه اي برداريد تاهنگام گزارش تلفني مطالب را فراموش نكنيد .

بايد دقت كنيد كه شكايت اصلي بيمار را تا آنجايي كه ممكن است به زبان خودش يادداشت كنيد .

همچنين حتما ذكر كنيد كه اطلاعات را از خود بيمار كسب كرده ايد يا از فرد ديگري جز بيمار .

OPQRST:

همچنان كه به شكايت اصلي گوش مي دهيد بايد سوالاتي را مرتبط با اين شكايت بپرسيد براي پرسيدن اين سوالات شش حرف OPQRST را به خاطر بسپاريد :

ONSET:

اولين بار مشكل بيمار چه موقعي شروع شد : شما بايد از بيمار بپرسيد كه مشكل شما چه موقع شروع شد يا چه موقع اين اتفاق افتاد يا شما چه موقع متوجه اين مشكل شديد ؟ اگر بيمار به شما بگويد كه اين مشكل از مدت ها پيش وجود داشته است ( در چند روز تا چند هفته ) شما بايد بپرسيد پس چرا الان با اورژانس تماس گرفتيد ؟ در اكثر موارد بيمار خواهد گفت كه مشكل او شديد تر شده است يا مشكل ديگري به مشكل قبلي اش اضافه شده است بعنوان مثال بيمار يكه از سه روز پيش تنگي نفس داشته است و به دليل شروع ناگهاني درد قفسه سينه از يك ساعت پيش با اورژانس تماس گرفته است ، شما اغلب از مشكل دوم آگاه نمي شويد ، مگر اينكه از بيمار سؤال كنيد .

در بيماران با مشكلات ترومايي ممكن است تاخيري بين زمان تروما و زمان تماس بااورژانس 115 وجود داشته باشد ،از آنها بپرسيد كه چرا دير تماس گرفتيد . و چه چيز موجب شد كه بالاخره تماس بگيريد ؟‌ اطلاعاتي كه به شمامي دهند ممكن است براي شما و پرسنل بيمارستان ارزشمند باشد .

PRovoking factors:

دانستن عوامل تشديد كننده ، ميتواند در تشخيص علت و شدت بيماري بسيار مفيد باشد . عوامل تشديد كننده عبارتند از هر عاملي كه باعث شروع بيماري ياتشديد يا بهبود آن بشود . شما بايد از بيمار بپرسيد كه چه چيزي مشكل شمارا بهتر يا بدتر مي كند .

بعنوان مثال ،‌ تنگي نفس كه با بالارفتن از پله ها شروع شود ممكن است منشاء‌ اوليه قلبي ريوي داشته باشد .

تنگي نفس پس از وارد شدن ضربه به قفسه سينه به دنبال بازي ، ميتواند ناشي از شكستگي دنده يا آسيب ارگانهاي داخلي باشد .

اين سوالات اغلب به كشف مشكلات طبي پنهان در يك بيمار دچارتروما به شما كمك مي كنند مثلا‌ً بيماري كه شكايت از افتادن از پله دارد مي گويد كه علت افتادن او احساس سرگيجه بوده است .

Qality of pain:

توصيف بيمار از درد ، ميتواند براي پرسنل بيمارستان كه تلاش ميكنند تاعلت راتشخيص دهند بسيار مفيد باشد .

بعنوان مثال ،‌بيماران باحمله قلبي به طور تيپيك دردشان را با واژه هايي مثل احساس درهم فشرده شدن يا فشار ،‌احساس ناخوشي و … بيان مي كنند . براي دانستن كيفيت درد از بيمار بخواهيد كه دردش را براي شما توضيح دهد و بگويد دردش شبيه چه چيزي است .

بيماران اغلب خواهند گفت نمي دانم يا توصيف آن مشكل است .

اگر صبر كنيد ، اكثر بيماران در نهايت كيفيت دردشان را براي شما خواهند گفت ، بدقت عين كلمات بيمار را يادداشت كنيد . كه اين كلمات ممكن است براي پرسنل بيمارستان بسيار مهم باشند .

برخي بيماران نمي توانند دردشان راتوصيف كنند . پس سوالات ساده تري از آنها مي پرسيم مثل محل درد خود رانشان بده يا چه جايي از بدنت درد ميكند ياعلاوه بر اين مشكل اگر در جاي ديگري از بدنت دردي داري بگو !

اگر باز هم بيمار نتوانست دردش را توصيف كند يا اگر بيمار قادر به صحبت كردن نبودشما بايد چند نوع درد را برايشان توضيح دهيد و از آنها بخواهيد كه انتخاب كنند دردشان شبيه كداميك از اين دردها مي باشد .

بعنوان مثال شما ميتوانيد بپرسيد دردش مشابه كدام يك از دردهاي زير ميباشد ؟‌

متغير ، مبهم ،‌خنجري ،‌ سوزشي ،‌ له شدگي یا ضرباندار .

شما با اين سوالات اطلاعات زيادي از مشكل بيماربدست خواهيد آورد بعنوان مثال بيماري كه يك نقطه منفرد را بعنوان محل دردش نشان مي دهد يك درد فوكال يا موضعي دارد [1].( شکل 20-8 A)

مشكلات زيادي نظير شكستگي ها و التهابها مي توانند ، درد فوكال داشته باشند .

ولي برخي بيماران نمي توانند نقطه اي منفرد را بعنوان محل درد مشخص كنند . و يك ناحيه حلقوي رابا انگشت خود بعنوان محل درد نشان مي دهند . اين ها درد منتشر[2] دارند .) شكل B 20-8(

تعدادي از مشكلات شامل حمله قلبي و خونريزي داخلي به طور تيپيك درد منتشر ايجاد مي كنند .

Radiation of pain:

انتشار[3] عبارتست از نواحي ديگري كه علاوه بر منطقه اصلي دچار درد مي باشد

وجود انتشار درد ، تغيير زيادي در درمان شماايجاد نميكند ولي براي پرسنل بيمارستان ارزشمند است . چون بيمار باحمله قلبي ممكن است از درد قفسه سينه شاكي باشد كه به بازوي چپ و فك نيز انتشار دارد .

وجود انتشار درد رابه دقت بپرسيد . اگر شما بپرسيد كه آيا دردتان به جاي ديگري انتشار مي يابد ممكن است اكثر بيماران متوجه سوال شما نشوند .

بهترين سوال براي دانستن انتشار درد اين است كه از بيمار بپرسيد آيا در جاي ديگري از بدنتان نيز درد داريد يا احساس ناراحتي مي كنيد .

Severity :

از بيمار در مورد شدت [4]‌ درد بپرسيد .

در برخي موارد ، به ويژه اگر بيمار اين مشكل را قبلاً‌ تجربه كرده باشد احساس او از شدت درد در مقايسه بادفعات قبل اطلاعات بسيار مفيدي را براي شما فراهم مي كند . بعنوان مثال در بيمار دچار آسم بسيار مفيد است كه شدت اين حمله با شدت حملات قبلي مقايسه شود .

با اين وجود اگر مشابه اين مشكل قبلا اتفاق نيفتاده باشد احساس بيمار در مورد شدت بيماري ، زياد مفيد نخواهد بود و تنها كمكي كه مي كند اين است كه از بيمار بپرسيد آيا حين انتقال بهتر شده يادر حال بدتر شدن است .

براي ارزيابي شدت بيماري شما ميتوانيد سوالات زير را بپرسيد :

- اگر مشكل بيمار مزمن يا راجعه است از او بپرسيد شدت اين حمله در مقايسه باحملات قبلي چگونه است .

- اگر مشكل بيمار مزمن ياراجعه است از بيمار بپرسيد آخرين باريكه چنين حمله اي داشتيد چه اتفاقي افتاد .

- از بيمار بپرسيد اگر عدد 1 حالت طبيعي و عدد 10 شديد ترين درد ممكن باشد درد شمااز نظر شدت چه عددي است ؟

در اكثر بيماران با شكايت مزمن ،‌پاسخ به سوال آخرين باري كه اين حمله راداشتيد چه اتفاقي افتاد ، ارزشي ندارد .اكثر بيماران فكر ميكنند كه ارزيابي شان از شدت بيماري بسيار دقيق است .

بعنوان مثال ، ‌بيمار با آسم ممكن است به شما بگويد كه آخرين باري كه چنين حمله شديدي را داشته است به مدت دو هفته در بيمارستان بستري شده است . اين پاسخ بيمار ممكن است باعث شود كه شما حمله بيمار را جدي تلقي كرده و او را به بيمارستان منتقل كنيد و بر عكس بيمار ي ممكن است پاسخ دهد كه بار قبل به مدت يكساعت در اورژانس تحت نظر بوده و مرخص شده است .

پس ممكن است بيمار احساس درستي از شدت مشكلش در مقايسه با دفعات قبل نداشته باشد . بنابراين اقدام شما براي تعيين اورژانسي بودن حمله فعلي بيمار بايد براساس يافته هاي شماازحمله فعلي باشد .

راه ديگر براي ارزيابي تغيير شرايط بيمار طي درمان و انتقال توسط شما ، استفاده از يك سيستم نمره بندي ميباشد : بعنوان مثال بيمار با شكستگي واضح اندام تحتاني در ابتدا به شما مي گويدكه شدت دردش 8 ( از 1 تا 10‌) است .پس از آتل بندي اندام تحتاني و شروع انتقال بيمار ، بايد مجددا‌ً شدت درد بيمار را بپرسيد . اگر درد پس از اقدامات شما 9 شده باشد بايد به فكر تغيير پوزيشن اندام تحتاني يا استفاده از كيسه يخ باشيد .

ولي اگر شدت درد 5 گزارش شود ،‌ متوجه مي شويد كه اقدام شما حداقل تا اين لحظه موثر بوده است .

به ياد داشته باشيد كه احساس ميزان درد توسط بيماران مختلف متفاوت است . بنابراين مقايسه نمره درد يك بيمار با بيمار ديگر امر صحيحي نمي باشد .

Time:

آخرين سوال، بدست آوردن اطلاعات در مورد زمان شروع مشكل بيمار مي باشد و اينكه آيا بيمار اين مشكل را قبلانيز داشته است يا خير ؟

همچنين بايد بپرسيد كه آيا مشكل شما هميشه وجود داشته است يا بطور متناوب بوجود مي آيد . اگر مشكل متناوب است بپرسيد چه چيزي مشكل شما را تشديد مي كنند يا بهبود مي بخشد .

پاسخ به اين سوالات به شما و ساير پرسنل بيمارستان كمك خواهد كرد تا بيماري را راحت تر تشخيص دهيد .

برخي شرايط نظير درگيري ارگانهاي داخل شكمي به طور تيپيك درد متناوب دارند . برخي شرايط نظير شكستگي ها به طور تيپيك درد پايدار دارند .

نكاتي كه بايد به خاطر بسپاريد

شكايات شايع و معاينه فيزيكي هدفدار

- درد قفسه سينه ،‌ پوست ،‌ نبض و فشار خون را ارزيابي كنيد . علايم تروما را روي قفسه سينه جستجو كنيد . و به صداهاي ريوي گوش كنيد

- درد شكمي : پوست ،‌ نبض و فشار خون را ارزيابي كنيد علايم تروما را روي شكم جستجو كنيد و شكم را لمس كنيد تا وجود نقاط حساس در لمس ( تندر ) را مشخص كنيد .

- تنگي نفس : پوست و نبض ،‌فشار خون ، تعداد و عمق تنفس را ارزيابي كنيد . راه هوايي را از نظر وجودانسداد ارزيابي كنيد بدقت به صداهاي ريوي گوش دهيد.

- احساس گيجي : پوست ،‌نبض و فشار خون وكفايت تنفس را ارزيابي كنيد . به دقت سطح هوشياري و ميزان آگاهي بيمار را كنترل كنيد . علايم تروما را در سر بيمار جستجو كنيد .

- درد استخوانها و مفاصل : پوست ، نبض ، حس و حركت مجاوربه ناحیه درگیرو ديستال به ناحيه درگير را ارزيابي كنيد.

SAMPLE history:

پس از اينكه يك برداشت كلي از شكايت اصلي بيمار بدست آوريد و سوالات OPQRST را در مورد شكايت بيمار پرسيديد بايد يك تاريخچه از وضعيت طبي بيمار درگذشته نيز، براساس لغاتSAMPLE به دست آوريد.

SAMPLE مخفف كلمات زير ميباشد :

S: علايم و نشانه هاي حمله بيماري( Sign ، symptom)

A: الرژي بويژه به درمانهاي داروئي ( Allergies)

M: داروهايي كه بيمار مصرف مي كند چه داروهاي نسخه شده چه داروهاي آزاد و چه داروهاي غير مجاز (Medications)

P: تاريخچه طبي بيمار در گذشته به ويژه سابقه حملات مشابه حمله فعلي درگذشته (Past medical history )‌

L: آخرين وعده غذايي خورده شده شامل جامدات و مايعات ،‌اين سوال به ويژه در بيماراني كه ممكن است به جراحي نياز يابند ، مهم مي باشد .

E: اتفاقاتي كه باعث شد اين حمله شروع شود (‌Events)‌

حتماً‌ ازبيماربپرسيد كه آيا مشكل ديگري نيز دارد . اين سوال كمك مي كند تا بيمار اطلاعاتي در مورد ساير بيماريهاي طبي غير مرتبط با مشكل فعلي خود نيز ، در اختيار شما قرار دهد . در اكثر موارد اين اطلاعات براي شما بسيار مفيد ميباشد . بعنوان مثال وقتي بيماري بدون هيچ دليل مشخصي سقوط مي كند و تاريخچه اي از ديابت دارد اين احتمال را در ذهن شما ايجاد ميكند كه شايد سقوط بيمار به دليل عوارض ناشي از ديابت باشد .

پس از كسب اطلاعات در مورد گذشته طبي بيمار حتماً‌بايد درباره مشكلات طبي عمده اي كه بيمار ممكن است آنها را فراموش كرده باشد سوال كنيد . چون وجود اين مشكلات طبي بر اخذ تصميمات درماني توسط شما و پرسنل بيمارستاني موثر خواهدبود .

بنا براين بايد سوالات زير را علاوه بر SAMPLE history از بيمار بپرسيد :

1- آيا تا بحال به شما گفته شده است كه بيماري قلبي داريد ؟

2- آياتا بحال به شما گفته شده است كه آسم يا آ‌مفيزم يا ساير مشكلات ريوي را داريد؟

3- آياتا بحال به شما گفته شده است كه تشنج داريد ؟

اين سه سوال شما را از وجود مشكلات تهديد كننده حيات قلبي ،‌ريوي و مغزي آگاه خواهد كرد . اگر پاسخ بيمار به هر يك از سوالات فوق مثبت باشد مجدداً‌ شكايت اصلي بيمار را بر اساس اين يافته جديد ارزيابي كنيد .

اگر فرصت داريد سوالات مربوط به تاريخچه گذشته بيمار را مرور كنيد تا اطلاعات بيتشري در موردنوع بيماري به دست آوريد .

لیست داروهای اورژانس

لیست داروهای اورژانسیداروهای اورژانس ۱۱۵

نام دارو	عملکرد دارو	موارد مصرف	عوارض جانبی	موارد منع مصرف
نیترو گلیسیرین	از گروه نیتراتها میباشد.بعنوان داروی گشادکننده عروق کرونر قلب به کار میرود و باعث افزایش خونرسانی به قلب شده وآنژین صدری حاد را کنترل کرده و فشارخون را پایین میاورد.	آنزین صدری حاد{درد شدید قفسه سینه}- کنترل فشار خون بالا-سکته قلبی-ایسکمی عروق کرونر - این دارو تا سه باردر فشارخون سیستول بالاتر از ده هر پنج دقیقه یکبار قابل تکرار میباشد	افزایش ضربان قلب- تپش قلب- احساس گرمی-سرگیجه	فشار خون پایین- گلوکوم{آب سیاه چشم}- کم خونیهای شدید-خونریزی مغزی - تروما به سر
کاپتوپریل	کاهنده فشار خون	نارسایی احتقانی قلبی -درمان فشارخون متوسط به همراه لازیکس ،‌ همچنين‌در درمان‌ زيادي‌ شديد و مقاوم فشار خون‌ كه‌ به‌ساير تدابير درماني‌ پاسخ‌ نمي‌دهند،مصرف‌ میشود.	حساسیت پوستی همراه با خارش-سرفه از دست رفتن حس چشایی واختلات حسی دیگر-	همراه داروهای مدر نگهدارنده پتاسیم(تریامترن اچ -اسپیرونالوکتون)
لازیکس(فروزماید)	ازداروهای ادرارآور میباشدوبا گشاد کردن عروق کلیه باعث افزایش ادرار ودر نیجه کاهش فشار خون رابه همراه دارد.	ورم-کاهش ادرار-نارسایی کلیه- درمان سریع فشار خون بالا	تهوع و استفراغ-ضعف عضلانی-افت فشار خون-وزوزگوش و حساسیت پوستی	دیابت- نقرس - سیروزکبدی
آدرنالین(اپی نفرین)	گشاد کننده برونش - باعث افزایش فعالیت عصب سمپاتیک شده و در نتیجه فعالیت قلب را افزایش داده و با تنگ کردن عروق ، افزایش فشار خون را بدنبال دارد.	شوک آنافیلاکسی(حساسیت دارویی-غذا-نیش حشرات-آلرژی)-آسم و اسپاسم برونش-ایست قلبی	استفراغ-افزایش ضربان قلب-ضعف و تعریق-لرزش دست	گلوکوم(آ ب سیا ه چشم) - حساسیت مفرط - بیماریها ی قلبی
آتروپین	آنتی کولینرژیک - دارای اثرات ضد برادیکاردی می باشد و افزاینده برادی آریتمی محسوب میشود.	بهبود اسپاسم معده و روده ای و قولنج کلیوی و صفراوی- در کاهش ضربان قلب و سکته قلبی- شل کننده عضلانی ،براي‌ كاهش‌ ترشحات‌ بزاق‌ وترشحات‌ دستگاه‌ تنفسي‌ پيش‌ از بيهوشي‌،براي‌ جلوگيري‌ از براديكاردي‌ و ايست‌سينوسي‌ به‌عنوان‌ پادزهر در مسمومیت با سموم‌ ارگانو	خشکی دهان - گشادی مردمک -خشکی پوست- تاکیکاردی	در بزرگی پروستات -گلوکوم و در افراد مسن وبیماران نارسایی قلبی با احتیاط تجویز شود.
سایمتیدین و راینیتیدن	دارای اثرات کاهنده ترشح اسیدمعده میباشد. چون عوارض جانبی راینتیدین از سایمتیدین کمتر میباشد استفاده از آن بیشتر توصیه میشود.	توموری شدن سلولهای کناری معده ، درمان‌ كوتاه‌مدت‌ زخمهاي‌ فعال‌ دوازدهه‌ يا زخمهاي‌فعال‌ و خوش‌خيم‌ معده‌، حالات‌ مرضي‌ترشح‌ بيش‌ از حد و پی در پی اسيد معده‌ برگشت‌ محتويات‌ معده‌به‌ مري‌ و ساير مواردي‌ كه‌ كاهش‌ اسيدمعده‌ براي‌ آن‌ مفيد است‌، مانند جراحي	اسهال - وزوز گوش - بهت زدگی- گیجی و دپرس شدن- بزرگ شدن پستانها	سرطان معده -مشکلات کبدی و کلیوی
هیوسین( اسکوپولامین)	آنتی کولینرژیک - ضد اسپاسم عضلات صاف -	این دارو سبب شل شدن عضلات صاف عاعضای حفرات شکمی و و لگن میگردد.{ اسپاسم گوارشی با ادرار ی- درد کلیه-درد صفراوی و قاعدگی دردناک}	خشکی دهان - افزایش ضربان قلب- تاری دید - احتباس ادراری	گلوکوم(آ ب سیا ه چشم) - حساسیت مفرط -
متوکلو پرامید(پلازیل)	بالا بردن آستانه تحریک مرکز استفراغ- افزایش حرکات دودی معده	در درمان تهوع استفراغ ناشی از جراحی یا شیمی درمانی برگشت محتویات معده به مری ، آهسته بودن تخلیه معده ، سردرد و سکسه مقاوم مصرف میشود.	عکس العملهای خارج هرمی خصوصا در کودکان ونوجوانان مانند :اسپاسم گردن- لرزش دست - سستی پا	حساسیت مفرط- نارسایی کبد و کلیه - پارکینسون- انسداد روده - تشنج - خونریزی گوارشی
پیریدوکسین(B6)	در سوخت و ساز پروتینهاو چربیهادخالت دارد.	در تهوع حاملگی- بیماری سلولی تابش اشعه- الکلیسم	سردرد- احساس گرگرفتگی- خواب الودگی-	بیماران پارکینسون
هیدروکورتیزون	با عملکرد بر روی غده آدرنال در کاهش التهابات و حساسیتها موثر است.	آسم-گزش حشرات- التهابات پوستی که شامل قرمزی و گرمی است و همین طور در واکنشهای حساسیتی دارویی- التهابات استخوان	سردرد- افت پتاسیم خون-اکنه-	حساسیت مفرط- عفونتهای قارچی سیستمیک
دگزامتازون	ضد التهاب - سرکوب کننده سیستم ایمنی -	نارسایی غده ادرنال کلیه - ورم مغزی ناشی از ضربه -ضد التهابات ناشی از یک آلرژی	سردرد - اکنه -نارسایی احتقانی قلب-افزایش فشار خون-ادم- زخم معده-	حساسیت مفرط- عفونتهای قارچی سیستمیک
تری فلو پرازین (اسکا زینا)	ضدسایکوز	ضد اضطرا ب - ضد تهوع واستفراغ - اسکیزوفرنی خصوصا در توهم و هذیانها وکسانیکه دوره حاد بیقراری دارند : تري‌ فلوئوپرازين‌ در درمان‌اسكيزوفرني‌ و حالات‌ رواني‌ ديگر مثل‌جنون‌ و مانيا مصرف‌ مي‌گردد. همچنين‌ دركوتاه‌ مدت‌ به‌عنوان‌ داروي‌ كمكي‌ دردرمان‌ تحريكا	خواب الودگی - سرگیجه - تاری دید - خشکی دهان - اسهال - اسپاسم گردن وعضلات - افت فشار خون - تشنج - ازبین رفتن بافت محل تزریق	اسپاسم گردن وعضلات - خواب الودگی
هالوپریدول	ضدسایکوز	اختلالات رفتاری شدیدمثل جنون جوانی- سرخوشی - تهوع و استفراغ ، در درمان‌اسكيزوفرني‌ و حالات‌ رواني‌ ديگر، مانيا، درمان‌ كوتاه‌ مدت‌ و كمكي‌ اضطراب‌ شديد ،بهبود تيك‌هاي‌ حركتي‌ ‌به‌كار مي‌رود. همچنين‌ در درمان‌ سكسكه‌مقاوم‌ مصرف‌ مي‌گردد	افت شدید فشار خون- اختلالات حرکتی تاخیری- حرکات غیر ارادی- افرایش ضربان قلب- احتباس ادراری-	افت فشار خون و افرادی که از لحاظ هوشیاری در سطح پایین هستند
دیازپام	آرام بخش و خواب آور- ضد هیجان - شل کننده عضلات اسکلتی	در تشنج ها -فشارهای روانی- بی خوابی ها و درمان مداوم صرعی استفاده میشود	سرگیجه- خواب آلودگی- عدم تعادل-افت فشار- کاهش ضربان قلب-راش- تاری دید-تهوع و استفراغ-ایست تنفسی	گلوکوم(آب سیاه)- افراد افسرده- افت فشار خون و افرادی که از لحاظ هوشیاری در سطح پایین هستند
پرومتازین	طولانی اثر ترین آنتی هیستامین- آرام بخش- ضد تهوع و استفراغ	در بیماری مسافرت - تهوع واستفراغ- التهابات بینی - علایم آلرژی-کهیر - تب یونجه- مسکن ساده برای بیخوابی- درمان تکمیلی فوریتهای آنافیلاکسی یا آلرژی شدید	بی قراری- عدم رک مکان و زمان - کاهش و افزایش فشار خون-احتقان بینی-حساسیت به نور-	صرع- حساسیت مفرط به آنتی هیستامین ها- حملات آسم- نوزادان-بیماریهای قلبی عروقی- فشار خون پایین - بیماریهای ریوی
ترامادول	ضد دردمتوسط تا شدید -	ضددرد - کنترل درد بعد از عمل	سرگیجه - سر درد - اضطراب - اختلال تعادل - تشنج - خارش - تعریق بیش از حد - بثورات جلدی - اختلالات بینایی - تهوع و استفراغ - دردشکم - ارست تنفسی	حساسیت به دارو - کودکان زیر12سال - بیماریهای تنفسی - الکلیسم حاد - ضربه به سر - اختلالات تشنجی - نارسایی شدیدکلیوی - حاملگی - شیردهی
نالوکسان	ضد مخدر از نوع مرفین- مصرف این دارو ممکن است باعث از بین رفتن اثر ضد درد ها شود	برای برطرف کردن تضعیف تنفسی و ارست تنفسی ناشی از داروهای شبه تریاک مصرف میگردد.	افزایش ضربان قلب و فشار خون- تهوع و استفراغ- تعریق- ادم ریوی	حساسیت مفرط- نا منظمی ضربان قلب -صدمه مغزی- تشنجی ها- حاملگی و زایمان- بیماران مسن وناتوان-
فنوباربیتال	ضد تشنج-آرامبخش- خواب آور	انواع صرع- تب و تشنج کودکان- در بی خوابی و آرامبخش قبل جراحی - آرامبخش-	خواب الودگی-سرگیجه - سردرد-منگی- افت فشار خون- کاهش ضربان نبض- کهیر- تنگ شدن مردمک چشم- تهوع و استقراغ- درد در ناحیه بالای معده- ایست تنفسی	حساسیت مفرط- بیماریهای شدید ریوی-بیماران دچار افسردگی همراه با افکار خودکشی-اختلال عملکرد کلیه- بیمارانیکه افت فشار خون دارند.
متوکاربامول	شل کننده عضلات اسکلتی	دردهای عضلانی - اسکلتی و در کنترل تظاهرات عصبی- عضلانی کزاز	خواب آلودگی- سرگیجه- افت فشار خون- تاری دید- تهوع- تب و واکنشهای آلرژیک (راش- کهیر)	سابقه واکنش حساسیت- سابقه صرع- اختلال عملکرد کلیه
بایپریدین	ضد پارکینسون- ضد اختلالات اکستراپیرامیدال( اسپاسم گردن)	در درمان بیماری پارکینسون و علایم ناشی از عوارض داروها مثل حساسیت به متوکلوپرامید و کلروپرومازین	سردرد- سرگیجه- بی قراری- طپش قلب- افزایش ضربان قلب- خشکی چشمها- احتباس ادراری	کسانیکه بزرگی غده پروستات دارند - گلوکوم - تشنج
آمینوفیلین	شل کننده عضلات صاف و در نهایت بهبود اسپاسم برونش و گشادکننده راههای هوایی	افرادیکه مبتلا نارسایی احتقانی قلب هستند و افراد مسن - درمان کمکی نوزادانی که قطع تنفسی دارند - افراد آسمی و کسانیکه که هر نوع اسپاسم راه هوایی دارند	طپش قلب- افزایش ضربان قلب- بیخوابی - سردرد- تشنج- تهوع واستفراغ- افت فشار خون- ایست تنفسی - دیس ریتمی قلب	حساسیت مفرط- نامنظمی ضربان قلب - کسانیکه کم کاری غده تیروئید دارند
کلروپرومازین	ضد سایکوز-ضد تهوع واستفراغ	درما ن سریع سایکوز در بیماران بیقرار- تهوع و استفراغ- سکسکه مقاوم	علائم اکستراپیرامیدال- تشنج- افت فشار خون - افزایش ضربان نبض- غش- تاری دید- خشکی دهان- احتباس ادراری-	حساسیت مفرط-ضایعات مغزی- بیماریهای تنفسی- صرع- سایر بیماریهای همراه تشنج - اختلال عملکرد کلیه و کبد- بیماری پارکینسون-افت کلسیم
کلماستین	آنتی هیستامین - ضدآلرژی- ضد احتقان	التهابات بینی- علائم آلرژیک-کهیر- تظاهرات پوستی- ادم رگها	ارامش بیش از حد - فشار پایین - طپش قلب- افزایش ضربان نبض- راش و کهیر - درد سر دل- تهوع استفراغ - احتباس ادراری	حساسیت به آنتی هیستامینها- حمله حاد آسم- گلوکوم - اسداد مثانه- بیماریهای قلبی عروقی - فشار خون بالا-پرکاری تیروئید- بیماریهای کلیوی- دوران حاملگی وشیر دهی
سالبوتامول	گشادکننده راههای هوایی خصوصا برونشها	گرفتگی راه هوایی در بیماران مبتلا به انسداد برگشت پذیر ریوی- پیشگیری گرفتگی راه هوایی ناشی از فعالیت بدنی	عصبی شدن - اضطراب- سرگیجه و سردرد- لرزش خفیف- ترس - طپش قلب- تغییر فشار خون- تهوع و استفراغ- سوزش سر دل- خشکی دهان	حساسیت مفرط- بیمارهای قلبی وعروقی - فشار خون بالا- دیابت- آنژین- پرکاری تیروئید- بزرگی پروستات
دکستروز 5%	تامین کننده کالری (جانشین مایعات بدن)-	افت قند خون ناشی از تزریق بیش از حد انسولین- در حالات ضعف عمومی مثل افت خون ناشی از سوء تغذیه	ورم ریوی - نارسایی احتقانی قلب-	کمای دیابتیک-هذیان- بیمارانی که دچار کم آبی شده اند
سدیم بیکربنات	قلیایی کننده سیستم ادراری	احیای قلبی- ریوی- قلیایی کننده ادرار - آنتی اسید- اسیدوز متابولیک شدن-	کاهش سطح هوشیاری - احتباس مایعات- نفخ شکم -سنگهای کلیوی	نارسایی احتقانی قلب -بیماریهای ریوی- کمبود پتاسیم
سرم رینگر	جایگزین مایعات	از دست رفتن مایعات در اثر تهوع واستفراغ واسهال و خونریزیها	افزایش پتاسیم خون- افزایش حجم داخل وریدی	نارسایی احتقانی قلب - ورم ریوی نارسایی گردش خون
سرم نرمال سالین تزریقی	جایگزین مایعات بدن	در کم آبی بدن ناشی از گرمازدگی-تب -	ادم -احتباس مایعات بدن - ادم ریوی - ایست تنفسی- افزایش ضربان قلب	نارسایی قلب - نارسایی کلیه-سیروز کبدی
سرم دکستروز 6% سالین 9%	افرایش دهنده حجم پلاسمای خون ( که باعث افزایش فشار خون و بهبود عملکرد کلیه در بیماران مبتلا به شوک ناشی از کاهش حجم خون)	جایگزین مناسب فراورده های خونی در موارد اورژانسی	تهوع و استفراغ- واکنش آنافیلاکسی مثل کهیر - تب- احتقان بینی- خارش	حساسیت مفرط- نارسایی کلیه - خونریزی شدید- در موارد حاملگی - شیردهی- بیماری کبدی- کودکان با احتیاط تزریق شود

داروی مصرف در مسمومیت با مواد الکلی ویتامینهای گروه B می باشد

داروهای اورژانس

واحد های کارشناسی

 

 

عملی	نظری	تعداد واحد کل	نام درس
1	1	2	آمار زیستی و روش تحقیق
1	1	2	فناوری اطلاعات
	2	2	زبان تخصصی
5/0	1	5/1	آناتومی
	5/1	5/1	فیریولوژی
	1	1	بهداشت عمومی
	1	1	گزارش نویسی و مستند سازی در اورژانس
	2	2	داروشناسی
1	1	2	سلامت تکنسین فوریت های پزشکی
5/0	5/0	1	تریاژ
5/0	5/0	1	مراقبت در جابه جائی و حمل بیمار
5/0	5/1	2	آشنایی با dispatch(روش های اعزام)و سیستم های مخابراتی
5/0	5/1	2	تروما(پیشرفته)
1	1	2	احیاء قلبی- ریوی پیشرفته
	1	1	بیماری های اطفال و نوزادان
5/0	5/0	1	بیماری های زنان و زایمان
	2	2	شناخت بیماری ها
	1	1	اورژانس های رفتاری
	1	1	پدافند غیر عامل
	2	2	مدیریت سلامت در بحران
5/0	5/0	1	نشانه شناسی و معاینات بدنی
5/0	5/0	1	اورژانس های محیطی
5/0	1	5/1	فوریت های داخلی پیشرفته 1
	5/1	5/1	فوریت های داخلی پیشرفته 2
	1	1	آشنایی با ساختار و مقررات EMS
	کارآموزی	5/0	کارآموزی نشانه شناسی و معاینات بدنی
	کارآموزی	1	کار آموزی فوریت های اطفال و نوزادان
	کارآموزی	5/1	کارآموزی داخلی
	کارآموزی	2	کارآموزی جراحی
	کارآموزی	1	کارآموزی زنان و زایمان
	کارآموزی	1	کارآموزی سامانه اورژانس پیش بیمارستانی
	کارآموزی	1	کارآموزی مدیریت راه هوایی و CPR
	کارآموزی در عرصه	1	کارآموزی در عرصه مدیریت ستادEMS
	کارآموزی در عرصه	5/1	کارآموزی در عرصهCPRتکمیلی
	کارآموزی در عرصه	5/1	کارآموزی در عرصه اطفال و نوزادان
	کارآموزی در عرصه	3	کارآموری در عرصه عملیات اورژانس
	کارآموزی در عرصه	2	کارآموزی در عرصه اورژانس های بیمارستانی-داخلی
	کارآموزی در عرصه	2	کارآموزی در عرصه اورژانس های بیمارستانی-جراحی